ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΕΤΟ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ FYROM ΣΤΟ ΝΑΤΟ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΑΔΙΑΛΛΑΞΙΑ ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ

Βέτο άσκησε τελικά η ελληνική κυβέρνηση στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, κατά τη Σύνοδο του Βουκουρεστίου, παρά την έντονη φημολογία που υπήρχε το τελευταίο διάστημα περί «λύσης του παραθύρου» made in USA, με αποτέλεσμα οι ηγέτες των κρατών- μελών της Συμμαχίας να μην της απευθύνουν πρόσκληση ένταξης, αναβάλλοντάς την έως ότου βρεθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση, γεγονός που οι 26 ηγέτες εύχονται να γίνει «το συντομότερο δυνατό».

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ
Στις δηλώσεις του από το Βουκουρέστι, ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής δήλωσε υπερήφανος για το αποτέλεσμα της συνόδου, κάνοντας λόγο για επιτυχημένη μάχη και για εξέλιξη υπέρ των εθνικών μας συμφερόντων, ενώ απευθυνόμενος στους πολίτες και την ηγεσία της ΠΓΔΜ ανέφερε: «Στόχος της Ελλάδας δεν είναι να τους ταπεινώσει, αλλά να τους ενισχύσει, ως νέα χώρα που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της. Στις διαφορές μας δεν επιδιώκουμε να υπάρξουν νικητές και ηττημένοι. Επιδιώκουμε συνεννόηση. Επιδιώκουμε λύση, που συνυπολογίζει τις ευαισθησίες όλων και ενισχύει τη σταθερότητα στην περιοχή. Λύση που διασφαλίζει σχέσεις καλής γειτονίας. Απευθύνω λοιπόν νέα πρόσκληση στην πολιτική ηγεσία των Σκοπίων, να συνεχίσουμε, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, τη συζήτηση για εξεύρεση λύσης, για το συμφέρον όλων στην περιοχή».

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ
Νωρίτερα, σε μια ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, με τους σκοπιανούς δημοσιογράφους να διακόπτουν και να παρεμβαίνουν αυθαίρετα στη συνέντευξη τύπου της ελληνίδας υπουργού Εξωτερικών, η Ντόρα Μπακογιάννη διαμήνυσε στα Σκόπια και το λαό της ΠΓΔΜ ότι τα αισθήματα της Ελλάδας είναι φιλικά και πως η χώρα επιθυμεί να δει τους γείτονές της στο ΝΑΤΟ, αρκεί να λυθεί το θέμα της ονομασίας, ενώ απαντώντας στις δηλώσεις της αμερικανίδας ομολόγου της Κοντολίζα Ράις δήλωσε: «Το θέμα του ονόματος είναι ένα σημερινό πολιτικό πρόβλημα και για αυτό πρέπει να λυθεί. Δεν είναι θέμα αρχαιότητας, δεν είναι πρόβλημα της ιστορίας. Είναι ένα πρόβλημα βασισμένο σε λογικές περασμένων γενεών που πρέπει να πάψουν να υφίστανται στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα που θέλουμε να χτίσουμε στην περιοχή μας».

Σε επίμονες ερωτήσεις δημοσιογράφων από την ΠΓΔΜ γιατί η Ελλάδα δεν δέχθηκε την ένταξη της χώρας τους έστω με την προσωρινή ονομασία FYROM, η υπουργός Εξωτερικών απάντησε ότι η ίδια η κυβέρνηση των Σκοπίων ποτέ δεν δέχθηκε και απεναντίας υπέσκαψε την προσωρινή ονομασία από την αρχή ακόμη της υιοθέτησής της από τον ΟΗΕ και τόνισε ότι η χώρα μας δεν θέλει να επιβάλει ονομασία, αλλά να συμφωνήσουμε σε ένα κοινώς αποδεκτό όνομα.

Να σημειώσω πως οι σκοπιανοί δημοσιογράφοι είχαν εγκαταλείψει επιδεικτικά και τη συνέντευξη Τύπου του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο την έντονη δυσαρέσκειά τους για το αποτέλεσμα της συνόδου, γεγονός που σχολιάστηκε αρνητικά από τον Γιαπ ντε Χοπ Σέφερ.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Στο μεταξύ, το υπουργείο Εξωτερικών δια στόματος του κυρίου Κουμουτσάκου εξέφρασε την απορία του για την δήλωση των Σκοπίων ότι η τελευταία πρόταση του διαμεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς είναι «τελική», σημειώνοντας πως οι γείτονες πρέπει να απομακρυνθούν από την αδιάλλακτη θέση τους και τις προκλητικές τους ενέργειες, αναφέροντας ενδεικτικά την μετονομασία του αεροδρομίου και την φωτογραφία του πρωθυπουργού των Σκοπίων κΓκρούεφσκι να καταθέτει στεφάνι σε μνημείο εθνικού ήρωα της ΠΓΔΜ, κάτω από σημαία στην οποία απεικονίζεται η «Μεγάλη Μακεδονία», ως τις ακτές της Χαλκιδικής.

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Πριν όμως από την απόφαση της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Βουκουρέστι, για το βέτο στην ένταξη των Σκοπίων, η χώρα μας φρόντισε να παίξει ένα πολύ καλό επικοινωνιακό παιχνίδι εντυπώσεων, καθώς επιστολές προς στους ηγέτες των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, στις οποίες και ανέλυε τα ελληνικά επιχειρήματα και τις θέσεις της Ελλάδας για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, είχε αποστείλει από νωρίς ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, ενώ τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ομολόγους της είχε η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη. Παράλληλα, ο Έλληνας διαπραγματευτής, πρέσβης Αδαμάντιος Βασιλάκης ενημέρωσε τους διαπιστευμένους στην Ελλάδα πρέσβεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, καθώς και σε χωριστές συναντήσεις τους πρέσβης της Κίνας και της Ρωσίας για τις ελληνικές θέσεις επί του ζητήματος.

Για την Ελλάδα, η «κόκκινη γραμμή», έτσι όπως οριοθετήθηκε στην Κυβερνητική Επιτροπή, και υποστηρίζεται και από την αντιπολίτευση, είναι: «Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, που θα λαμβάνει υπόψη την πολιτική πραγματικότητα στην περιοχή και θα ισχύει έναντι όλων». Η συμφωνία, επίσης θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Παράλληλα, η Ελλάδα έχει καταστήσει σαφές ότι η Ενδιάμεση Συμφωνία δεν είναι μία συμφωνία που μπορεί κανείς να επικαλείται με επιλεκτικό τρόπο.

Επιπλέον, την ημέρα της Συνόδου, δημοσιεύθηκε ολοσέλιδη καταχώρηση στην εφημερίδα New York Times, προβάλλοντας τα ελληνικά επιχειρήματα για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, δίνοντας την ιστορική και πολιτική διάσταση του προβλήματος, ενώ ίδια καταχώρηση δημοσιεύεται και σε άλλες μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες και εκτός του κειμένου δημοσιεύεται και φωτογραφία του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Γκρουέφσκι να καταθέτει στεφάνι σε μνημείο των Σκοπίων, όπου υπάρχει χάρτης της «Μεγάλης Μακεδονίας».

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ
Στη γειτονική χώρα τώρα, το βέτο της Αθήνας προκάλεσε μεγάλο σοκ στη σκοπιανή αντιπροσωπεία, που φαίνεται πως είχε πειστεί από τους Αμερικανούς ότι η Ελλάδα δεν θα τολμήσει να φθάσει την υπόθεση στα άκρα. Έτσι, νωρίς το απόγευμα της Πέμπτης, η διπλωματική αποστολή της FYROM, με επικεφαλής τον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό της χώρας, αποφάσισε να αναχωρήσει εσπευσμένα από τη σύνοδο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, χωρίς να δώσει το "παρών" στη συζήτηση για τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, όπου μετέχουν και τα Σκόπια.

Την έντονη δυσαρέσκειά τους, για την μη πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ, δεν μπόρεσε να κρύψει η πολιτική ηγεσία των Σκοπίων στις δηλώσεις της, καθώς μίλησε για «παράλογη θέση της Ελλάδας, που θα πληρώσει υψηλό τίμημα», ενώ σημείωσε ότι υπό το πρίσμα της νέας πραγματικότητας θα επαναπροσδιοριστεί η στρατηγική, αλλά οι στόχοι παραμένουν.

«Το μοναδικό εμπόδιο που σταμάτησε τη Μακεδονία από το να λάβει πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι τα απωθημένα του νότιου γείτονά μας, της Ελλάδας, που έφτασε την παράλογη θέση της σε τέτοιο σημείο ώστε να κάνει κατάχρηση του δικαιώματός της για βέτο, ως μέλος της Συμμαχίας» δήλωσε ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Μπράνκο Τσερβένκοφσκι.

«Στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα πρακτικά άσκησε το δικαίωμά της για βέτο, που είναι το βαρύ πυροβολικό στη διπλωματία και για την ενέργειά της αυτή θα πληρώσει, σίγουρα, υψηλό τίμημα. Ωστόσο, εμείς προχωρούμε μπροστά», δήλωσε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στις Ηνωμένες Πολιτείες για τη βοήθεια που πρόσφεραν στη χώρα του, όπως επίσης και τη Σλοβενία και την Τουρκία.

"Είναι μία δύσκολη στιγμή για ένα μικρό έθνος... Είναι απαραίτητο να είμαστε με το λαό μας... Είναι ατυχές για τις αρχές της δημοκρατίας το ότι η υποψηφιότητα της «Μακεδονίας» για το ΝΑΤΟ τιμωρήθηκε, όχι λόγω ενεργειών μας, αλλά επειδή είμαστε αυτοί που είμαστε. Είμαστε «Μακεδόνες» και η χώρα μας είναι η «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και αυτή θα παραμείνει για πάντα", τόνισε προκλητικά στη συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Εξωτερικών Μιλόσοσκι, καταχειροκροτούμενος από τους Σκοπιανούς δημοσιογράφους, μέσα σε ένα παραλήρημα εθνικού πατριωτισμού, που αγγίζει τα όρια του παραλογισμού.

«Είναι μία τεράστια απογοήτευση. Μας είχαν πει ότι είχαμε κάνει όλα όσα έπρεπε να κάνουμε αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις και τη στρατιωτική συμβολή μας. Τιμωρούμαστε επειδή είμαστε Μακεδόνες», υποστήριξε ο εκπρόσωπος της ΠΓΔΜ Νικόλα Ντιμιτρόφ.

Πάντως, πριν επιστρέψουν στην πατρίδα τους και σε μια προσπάθεια να χρυσώσουν επικοινωνιακά το... χάπι της αποτυχίας, οι Σκοπιανοί συναντήθηκαν με τον αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους, ενώ ακόμη και ο κατά τα άλλα μετριοπαθής πρόεδρος Τσερβένκοφσκι ήταν λάβρος κατά της Αθήνας, λέγοντας: "Δεν πρόκειται για χρήση του βέτο, αλλά για κατάχρηση. Είμαι τρομερά απογοητευμένος".

Ιδιαίτερα αιχμηρός είναι το Τύπος της γειτονικής χώρας, μετά το ελληνικό βέτο, ενώ με δεύτερες εκδόσεις αναφερόντουσαν στη χώρα μας σαν να είναι ο μεγαλύτερος εχθρός τους. Η εφημερίδα «Βεστ» έχει υπέρτιτλο «Κατάφωρη παραβίαση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας» και κύριο τίτλο «Η Ελλάδα, ο μοναδικός μας εχθρός». Η «Ντνέβνικ», η εφημερίδα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στη χώρα, κυκλοφορεί με τίτλο «Η Ελλάδα εμπόδισε την ένταξή μας στο ΝΑΤΟ».

Την ίδια ώρα, σοβαρότατοι φόβοι για ξέσπασμα βίας εναντίον επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων, αλλά και του ίδιου του Ελληνικού Γραφείου Συνδέσμου (Πρεσβεία) στα Σκόπια, είναι υπαρκτοί στο γειτονικό κράτος. Αιτία οι συνεχόμενες πορείες εθνικών οργανώσεων, που διαμαρτύρονται για τη στάση της χώρας μας και εκφράζουν αλυτρωτικές απόψεις και καλούν τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να αναγνωρίσει τη χώρα τους ως τη μοναδική ιστορική «Μακεδονία», στην οποία οι Έλληνες προχώρησαν σε γενοκτονία εις βάρος των πολιτών της.

Τους φόβους και τις ανησυχίες επιτείνει και ένα ηλεκτρονικό μήνυμα, που αναπαράγεται τις τελευταίες μέρες στα Σκόπια και το οποίο καλεί σε μποϋκοτάζ συγκεκριμένων Ελληνικών προϊόντων αλλά και επιχειρήσεων στοχοποιώντας έτσι τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, στα μάτια των τυχόν θερμοκέφαλων διαδηλωτών. Να σημειωθεί πως οι Έλληνες επιχειρηματίες στην πλειονότητα τους έχουν εγκαταλείψει για μερικές μέρες την ΠΓΔΜ, ενώ οι έλληνες δημοσιογράφοι αλλά και οι διπλωματικοί υπάλληλοι έχουν λάβει σαφείς οδηγίες για μέτρα αυτοπροστασίας και περιορισμό των μετακινήσεων τους κατά τη διάρκεια των πορειών διαμαρτυρίας.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΗΠΑ
Στο μεταξύ, τόσο ο Αμερικανός πρόεδρος όσο και η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την εξέλιξη που είχε το θέμα της πρόσκλησης της ΠΓΔΜ για ένταξη στο ΝΑΤΟ, γι’ αυτό και φέρεται να κάλεσαν την ηγεσία της γειτονικής χώρας να επισκεφθεί την Ουάσινγκτον για διαβουλεύσεις, ενώ ο αμερικανός πρόεδρος δήλωσε προς τα Σκόπια ότι οι ΗΠΑ εγγυώνται την ασφάλειά τους.

Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρντμεντ επανέλαβε ότι οι δύο χώρες χρειάζεται να καταλήξουν σε συμφωνία, αμοιβαίως αποδεκτή, ενώ κληθείς να σχολιάσει τις προσβλητικές εις βάρος της Ελλάδας αφίσες που αναρτήθηκαν στα Σκόπια, διευκρίνισε πως οι αφίσες αυτές είναι προσβλητικές.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους αν και ούτε που μπορούσε να φανταστεί πως τελικά η Ελλάδα θα έβαζε βέτο, εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν υπήρξε συναίνεση για την πρόσκληση της πΓΔΜ να ενταχθεί στη Συμμαχία, ενώ πλήγμα για τον ίδιο αποτελεί και η απόφαση των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ να απορρίψουν προς το παρόν τα σχέδια ένταξης της Ουκρανίας και της Γεωργίας στη Συμμαχία, παρά τις αμερικανικές πιέσεις, που βρήκαν όμως αντίσταση από τον γαλλογερμανικό άξονα, για να μην έρθει σε σύγκρουση με τη Μόσχα.
Το Αssociated Press σχολιάζει ότι πρόκειται για μεγάλη διπλωματική νίκη του Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ άλλοι μιλούν για "χαστούκι" προς τον Αμερικανό πρόεδρο, που δεν πέτυχε τίποτα από όσα ήθελε, στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, δηλαδή την περαιτέρω διεύρυνση της Συμμαχίας σε χώρες των Βαλκανίων (Αλβανία, Κροατία, ΠΓΔΜ) και σε χώρες της πρώην ΕΣΣΔ (Ουκρανία και Γεωργία), καθώς και τη δέσμευση των χωρών-μελών ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας με αιχμή το Αφγανιστάν, με την αποστολή επιπλέον στρατευμάτων.

Οπότε, ο αμερικανό πρόεδρος Μπους, ο οποίος χαιρέτισε την πρόσκληση που έγινε από το ΝΑΤΟ στην Αλβανία και την Κροατία, παρηγορήθηκε μόνο από τα θερμά ευχαριστώ τους. Ιδιαίτερα του Σαλί Μπερίσα που μίλησε με θαυμασμό για το ΝΑΤΟ.

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ

Εκτός των γνωστών θέσεων που διατυπώθηκαν από τις ΗΠΑ, αξίζει να αναφερθεί πως υπέρ των ελληνικών θέσεων τάχθηκε η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο και η Ισλανδία, ενώ αναφανδόν υπέρ της ένταξης της ΠΓΔΜ τάχθηκε η Σλοβενία (προεδρεύουσα χώρα της ΕΕ), η Τουρκία, η Τσεχία, η Εσθονία και η Λιθουανία.
Υπέρ της ένταξης της ΠΓΔΜ, αλλά με κατανόηση στις ελληνικές θέσεις εμφανίστηκαν η Γερμανία και το Βέλγιο. Λιγότερο θερμοί, αλλά στην ίδια κατεύθυνση ήταν οι ηγέτες της Δανίας, της Βουλγαρίας και της Νορβηγίας, ενώ απέφυγαν να πάρουν θέση οι ηγέτες του Καναδά, της Βρετανίας και της Πορτογαλίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής των ελληνικών θέσεων ήταν ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος ανέφερε στην τοποθέτησή του: «Είμαστε αλληλέγγυοι με τους Έλληνες, πιστεύουμε ότι πρέπει να βρεθεί λύση. Έχω ουγγαρέζικες ρίζες, αλλά έχω και ελληνικές και τις αποδέχομαι πλήρως».

Οι δηλώσεις μάλιστα του γάλλου προέδρου έτυχαν θερμής υποδοχής από το νομάρχη Θεσσαλονίκης Παναγιώτη Ψωμιάδη, ο οποίος έπλεξε το εγκώμιο του Νικολά Ζαρκοζί, προτρέποντας μάλιστα και τον δήμαρχο της πόλης Βασίλη Παπαγεωργόπουλο να δώσει σε μεγάλο δρόμο της Θεσσαλονίκης το όνομά του, για τη φιλελληνική στάση που τήρησε. Ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος από την πλευρά του δήλωσε έτοιμος να του παραδώσει το χρυσό κλειδί της πόλης.

ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΝΑΤΟ
Τέλος, όσον αφορά την προσεχή Σύνοδο Κορυφής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, οι ηγέτες των κρατών- μελών του ΝΑΤΟ αποφάσισαν να πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο του 2009 στο Στρασβούργο και στο Κελ, στα γαλλογερμανικά σύνορα, καθώς η Γερμανία και η Γαλλία συμφώνησαν να προτείνουν από κοινού η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2009, που είναι και η 60ή επέτειος από την ίδρυση της Συμμαχίας, να πραγματοποιηθεί και στις δύο όχθες του Ρήνου.