ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΤΟΥ AIDS

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

Διαψεύδονται οι φόβοι πολλών ερευνητών ότι είναι αδύνατο να υπάρξει εμβόλιο κατά του AIDS: Ο συνδυασμός δύο παλαιότερων, αποτυχημένων εμβολίων αποδεικνύεται τώρα ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης κατά το ένα τρίτο.

Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών «αντιπροσωπεύουν μια σημαντική επιστημονική πρόοδο, καθώς είναι η πρώτη απόδειξη ότι ένα εμβόλιο μπορεί να προλάβει τη μόλυνση» σχολίασαν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η UNAIDS, η υπηρεσία του ΟΗΕ για την επιδημία HIV/AIDS.

Το πρώτο εμβόλιο είναι το ALVAC της Sanofi Pasteur, το οποίο χρησιμοποιεί έναν γενετικά τροποποιημένο ιό των πτηνών για να μεταφέρει στο αίμα τρία γονίδια του ιού HIV. Το δεύτερο είναι το AIDSVAX της VaxGen, το οποίο περιέχει σε τροποποιημένη μορφή μια πρωτεΐνη της επιφάνειας του ιού.

Στη δοκιμή συμμετείχαν συνολικά 16.402 άνδρες και γυναίκες στην Ταϊλάνδη, ηλικίας 18 έως 30 ετών. Οι μισοί έλαβαν τέσσερις δόσεις του ALVAC και δύο του AIDSVAX σε διάστημα έξι μηνών. Στους υπόλοιπους έγιναν αδρανείς ενέσεις (placebo) για λόγους σύγκρισης. Τρία χρόνια αργότερα, τα κρούσματα λοίμωξης HIV στην εμβολιασμένη ομάδα ήταν 31% λιγότερα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, διαπίστωσαν έκπληκτοι οι ερευνητές.

Αν και μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης κατά το ένα τρίτο, το εμβόλιο δεν μείωσε τα επίπεδα του HIV στα εμβολιασμένα άτομα που τελικά μολύνθηκαν -μια μάλλον απογοητευτική εξέλιξη. Η κλινική μελέτη, που ξεκίνησε το 2003, ήταν η τρίτη μεγάλη δοκιμή εμβολίων κατά του AIDS. Το 2003, το AIDSVAX απέτυχε στην τελευταία φάση των κλινικών δοκιμών, και το 2007 η φαρμακοβιομηχανία Merck διέκοψε τις δοκιμές του δικού της πειραματικού εμβολίου.

Από τα περίπου 30 υποψήφια εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί ως σήμερα, κανένα δεν είχε φτάσει στα τελικά στάδια των κλινικών δοκιμών. Το κατά πόσο το νέο συνδυαστικό εμβόλιο θα εγκριθεί για κυκλοφορία μένει να αποφασιστεί σε συνεννόηση των ερευνητών με τις φαρμακοβιομηχανίες και τις κυβερνήσεις. Σημειώνεται ότι από την αναγνώριση της ασθένειας το 1983 μέχρι σήμερα, 25 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από AIDS., ενώ περίπου 33 εκατομμύρια ζουν σήμερα με τον ιό.

Στο μεταξύ, Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν δύο νέα ανθρώπινα αντισώματα που επιτίθενται στον ιό του AIDS, μια εξέλιξη που αναπτερώνει τις ελπίδες για την ανάπτυξη εμβολίου. Τα αντισώματα (PG9 και PG16) ανακαλύφθηκαν σε ένα μικρό ποσοστό οροθετικών ατόμων και φαίνεται ότι συνδέονται σε δύο θέσεις της επιφάνειας του ιού η οποία δεν αλλάζει συχνά μέσω μεταλλάξεων, ενώ οι δύο αυτές θέσεις του ιού θα μπορούσαν να αποτελέσουν το στόχο νέων εμβολίων, ελπίζουν οι ερευνητές που υπογράφουν τη δημοσίευση στο περιοδικό Science.

Από τα δεκάδες υποψήφια εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα, κανένα δεν αποδείχθηκε αποτελεσματικό. Δύο είναι τα βασικά προβλήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη προληπτικών ή θεραπευτικών εμβολίων: Πρώτον, ο ιός HIV μολύνει τα ίδια τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος τα οποία κανονικά εμποδίζουν τη μόλυνση από ιούς. Δεύτερον, τα γονίδια του HIV μεταλλάσσονται συνέχεια, και κάθε ασθενής φέρει εκατομμύρια διαφορετικές ποικιλίες του ιού.